Cuộc đấu Mỹ - Trung
“Chúng ta phải cứng rắn để đất nước của chúng ta có thể trở lại vĩ đại như xưa." (Donald Trump)
Đây là câu nói nổi tiếng của Donald John Trump khi nhậm chức Tổng thống thứ 45 của Hợp chủng quốc Mỹ (tiếng Anh: United States of America, viết tắt là USA), thường gọi là Hoa Kỳ (cờ hoa).
Với phương châm này, nên sau khi nhậm chức ông Donald John Trump đã xem xét lại toàn bộ chính sách đối ngoại của nước Mỹ, bất cứ hiệp định gì của các vị tổng thống tiền nhiệm đã ký với nước ngoài nếu thấy bất lợi cho nước Mỹ và đồng minh thì ông ta lập tức rút lui.
Trong mối quan hệ với các nước lớn thì Donald John Trump càng xét nét, dù cho đó là những đồng minh lâu năm hoặc những nước là khách hàng lớn như Trung Quốc hay Canada …Đặt biệt là với Trung Quốc – nước hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới (với GDP – 11.000 tỷ USD so với 16.000 tỷ USD của Mỹ).
Hàng loạt chính sách mới với Trung quốc được đưa ra, những phát ngôn mạnh mẽ, sự vụ liên tục thay đổi. Khiến cho các nhà hoạch định chính sách toàn cầu cho rằng Donald John Trump đang phát động một cuộc chiến tranh toàn diện với nước Trung Hoa của Tập Cận Bình. Và rồi cuộc chiến tranh đã nổ ra tuy bước đầu mới chỉ là chiến tranh kinh tế.
Nước Trung Hoa ngày nay phồn thịnh là nhờ vào sự phát triển kinh tế, người ta ví Trung Hoa hiện nay là công xưởng của thế giới. Nhưng nền kinh tế này phát triển chủ yếu là nhờ vào xuất khẩu; đây lại là điểm yếu chết người của bất cứ nền kinh tế nào. Nước Mỹ lại là nơi mà hàng năm các doanh nhân Trung Hoa bán tới 500 tỷ USD hàng hóa. Điểm yếu này đã hiện ra trong con mắt vị tổng thống vốn là một doanh nhân lọc lõi như ông Donald John Trump.
Và rồi ngón đòn đầu tiên được đưa ra – tăng thuế 10 % (chắc chắn rồi sẽ là 15%, 20%, 30% …) trên hàng hóa nhập từ Trung Hoa. Nhưng hàng hóa Trung Quốc tuy là MADE IN CHINA nhưng chủ yếu là gia công cho các hãng và các thương hiệu lớn của nước ngoài (nhất là hàng may mặc và giày dép). Và rồi khi thuế cao, hàng bán không được, nhà máy ngưng sản xuất, công nhân mất việc làm, ngân hàng không đòi được nợ, khủng hoảng kinh tế là điều không thể tranh khỏi…. Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo thì chắc mọi người đã có thể tưởng tượng ra !
Chưa hết Donald John Trump còn ép các đồng minh truyền thống của mình như Canada, Mêhicô, EU, Nhật bản, Hàn quốc, Úc … phải theo mình.
Cộng với đó là những ngón đòn quân sự cũng đã được Donald John Trump tung ra. Những chiến hạm lớn của Mỹ tung hoành ngang dọc trên biển Đông, đi vào vùng nước 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà người Trung Quốc vừa bồi đắp; trước sự im lặng của hải quân Trung Hoa. Các nước đồng minh nhỏ của Mỹ tại Châu Á và Thái bình Dương lần đầu tiên đã dám giỡn mặt với lực lượng hải quân hùng hậu của Tập Cân Bình ở biển Đông khi họ tập trận bắn đạn thật trên vùng biển mà đám con cháu của Mao Trạch Đông tự cho là cái ao nhà của mình !
Nhưng giới báo chí và những người thạo tin khá bất ngờ khi với những động thái ngày càng lấn tới của Donald John Trump thì giới lãnh đạo Trung Nam Hải lại im lặng hoặc tung ra những đòn chống đỡ khá yếu ớt, trái với thái độ khá hung hăng trước đó của người phát ngôn bộ ngoại giao Trung Hoa ?
Phải chăng giới lãnh đạo Trung Nam Hải đang lo ngại chờ ngón đòn mà họ ngán ngại nhất của Donald John Trump. Vậy thì đòn nào của Donald John Trump đã khiến cho Tập Cận Bình lo sợ nhất nếu Trump tung ra trong thời gian tới ?
Bà Thái Anh Văn và Donald John Trump
Đó là vấn đề đòi độc lập của vùng lãnh thổ Đài Loan !
Sau khi đắc cử tổng thống nước Trung Hoa Dân quốc (Đài Loan) vào ngày 20 tháng 5 năm 2016, bà Thái Anh Văn lập tức thay đổi chính sách với Trung Hoa đại lục. Trong bài phát biểu sau chiến thắng của cuộc tổng tuyển cử 2016, bà Thái Anh Văn cảnh báo Bắc Kinh: “Hệ thống dân chủ, bản sắc dân tộc và không gian quốc tế của chúng tôi phải được tôn trọng, bất kỳ hình thức đàn áp nào cũng sẽ gây tổn hại mối quan hệ giữa hai bờ eo biển” .
Sau khi Donald John Trump nhậm chứ vào tháng 01 năm 2017, ông lập tức tuyên bố rằng "Đài Loan là đối tác trung thành của Mỹ tại khu vực". Để thể hiện cho Đài Loan và quốc tế thấy rằng Trump không hề nói suông , ngày 16/3/2018 Trump đã ký ban hành Đạo luật "Taiwan Travel Act - Luật lữ hành Đài Loan", luật này cho phép quan chức và công dân Mỹ có quan hệ chính thức cũng như không chính thức ở mức độ không hạn chế với Đài Loan.
Điều mà Trump làm đã đảo ngược lại điều mà Nixxon - Kissinger làm vào năm 1971 là Mỹ ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc " rồi hất Đài Loan khỏi ghế ở Liên hợp quốc, sau đó đã cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan vào năm 1979. Tuy nhiên vị tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Jimmy Carter còn đủ tỉnh táo khi gài lại một quả bom hẹn giờ : đó là Đạo luật "Taiwan Relations Act - Luật quan hệ Đài Loan" ký năm 1979. Nội dung cốt lõi của Đạo luật này là "khẳng định Đài Loan có quyền tự quyết định tương lai và Mỹ sẽ cung cấp cho Đài Loan những phương tiện cần thiết để tự bảo vệ".
Giới lãnh đạo tại Trung Nam Hải đã nhanh chóng nhận thấy việc thay đổi lập trường của Donald John Trump về vấn đề Đài Loan và thái độ thiếu “thân thiện” của bà Tổng thống mới của Đài Loan sẽ đe đọa chính sách “một Trung Hoa” của họ. Nên Tập Cận Bình đã phát biểu trước Quốc hội Trung Quốc bằng những ngôn từ rất mạnh mẽ răn đe và cảnh tỉnh Đài Loan chớ nên theo đuổi chủ trương ly khai Đại lục. Để đáp trả, lập tức Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Alex Wong đã đi Đài Loan và khẳng định sự ủng hộ không thay đổi của Mỹ dành cho Đài Loan và cam kết của Mỹ đảm bảo an ninh cho Đài Loan, tuyên bố rằng những cam kết ấy "chưa khi nào mạnh mẽ hơn hiện tại".
Tiếp đến vào ngày 13/8/2018, Trump đã ký luật chính sách quốc phòng - NDAA trị giá 716 tỷ USD cho phép chi tiêu những khoản tiền lớn vào những chiến dịch đột xuất của quân đội, chủ yếu nhắm vào Trung Quốc, sau đó lại chuyển lô vũ khí đầu tiên có giá 330 triệu USD cho Đài Loan. Sắp tới, Mỹ sẽ khai trương trụ sở của Viện Mỹ tại Đài Loan - American Institute in Taiwan, A.I.T., đây là cơ quan đại diện ngoại giao không chính thức của Mỹ ở Đài Loan, với nhân viên làm việc ở đây thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ.
Với lập trường cứng rắn chống lại chủ nghĩa thực dân mới của Trung Quốc thì việc ông Trump đảo ngược lại chính sách "một Trung Quốc " cũng như sẽ ủng hộ Đài Loan tuyên bố độc lập và sẽ công nhận Đài Loan là một nước độc lập sẽ là điều sẽ xảy ra trong nay mai.
Việc Donald John Trump sẽ ủng hộ một Đài Loan tuyên bố độc lập sẽ kéo theo sự nổi dậy đòi độc lập của các khu vực như Nội Mông, Tân Cương, Tây Tạng, điều này sẽ đẩy Trung Quốc rơi vào cảnh "ngoại ép - nội bung", cộng với việc kinh tế khó khăn, lòng dân bất mãn thì sự sụp đổ của chủ nghĩa Đại Hán mới của những kẻ cầm quyền Trung Nam Hải là khó tránh khỏi.
Đây mới chính là điều mà Tập Cận Bình đang lo sợ nhất trong những ngày sắp tới ./.
ĐKT
10.102018
